Θησαυρός Μετανοίας

Κατανυκτική ἑρμηνεία τροπαρίων τοῦ Μεγάλου Κανόνος τοῦ ἁγίου Ἀνδρέου Κρήτης ἀπό τόν ἀρχιεπίσκοπο Μύρων Ἰωάννη τόν Λίνδιο (†1796). Μέ πλῆθος ἁγιογραφικῶν ἱστορημάτων καί παραδειγμάτων, ἀπό τήν πλάση καί τήν πτώση τοῦ Ἀδάμ ὥς τήν Ἀνάληψη τοῦ Χριστοῦ καί τόν εὐαγγελισμό τῆς ἀνθρωπότητος ἀπό τούς ἀποστόλους, κάθε ψυχή καλεῖται σέ μετάνοια καί ἐπιστροφή στόν σπλαχνικό Πατέρα ὅλων μας, τόν ἀληθινό Θεό.

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ… 5

ΠΡΩΤΗ ΩΔΗ

   ΕΙΡΜΟΣ

Ἡ ἔξοδος τῶν Ἑβραίων ἀπό τήν Αἴγυπτο στήν ἔρημο καί οἱ δέκα πληγές τοῦ Φαραώ προεικόνιζαν ὅσα θ᾿ ἀκολουθοῦσαν μέ τήν ἔνσαρκη οἰκονομία τοῦ Κυρίου… 13

   ΤΡΟΠΑΡΙΟ Α΄

Ἡ διαφορά πτώσεως καί παραπτώματος. Πῶς συντελεῖται ἡ ἁμαρτία… 17

   ΤΡΟΠΑΡΙΟ Β΄

Πῶς εἶναι ἡ ψυχή πρίν ἁμαρτήσει καί πῶς καταντάει μετά τήν ἁμαρτία. Ἡ μετάνοια ὠφελεῖ μόνο στήν παρούσα ζωή… 20

   ΤΡΟΠΑΡΙΟ Γ΄

Πῶς ἦταν στόν παράδεισο οἱ πρωτόπλαστοι πρίν τήν παράβαση καί πῶς ἔγιναν μετά. Σάν κι αὐτούς γίνονται ὅσοι ἁμαρτάνουν ἀμετανόητα μετά τό βάπτισμα.… 22

   ΤΡΟΠΑΡΙΟ Δ΄

Ὅ,τι ἔκαναν κάποτε οἱ προπάτορές μας τό κάνουμε τώρα κι ἐμεῖς… 24

   ΤΡΟΠΑΡΙΟ Ε΄

Ἡ πρόσκαιρη ἠδονή καί ἡ παντοτινή ὀδύνη τῆς ἁμαρτίας. Ἡ πρόσκαιρη θλίψη καί ἡ παντοτινή γλυκύτητα τῆς ἀρετῆς… 27

   ΤΡΟΠΑΡΙΟ ΣΤ΄

Ἡ ἐξορία τοῦ Ἀδάμ ἀπό τόν παράδεισο ἦταν εὐεργετική. Εὐεργετική εἶναι καί κάθε θλίψη πού βρίσκει τούς ἁμαρτωλούς ἀνθρώπους μέ θεϊκή παραχώρηση… 29

   ΤΡΟΠΑΡΙΟ Ζ΄

Ὁ φθόνος εἶναι τό πιό ὀλέθριο πάθος. Ὅποιος θανατώνει μέ τήν ἁμαρτία τήν ἀθάνατη ψυχή, θά κατακριθεῖ βαρύτερα ἀπό τόν ἀδελφοκτόνο Κάιν… 33

   ΤΡΟΠΑΡΙΟ Η΄

Τά δῶρα τοῦ Ἄβελ, ἡ θυσία τοῦ Κάιν καί ἡ διαφορά τους. Ἡ προσφορά καί ἡ ἐλεημοσύνη τοῦ ἀμετανόητου ἁμαρτωλοῦ δέν διαφέρει ἀπό τή μιαρή θυσία τοῦ Κάιν… 36

   ΤΡΟΠΑΡΙΟ Θ΄

Μέ τόν Κάιν ἐξομοιώνεται ὅποιος προσεύχεται στό Θεό, ἔχοντας σαρκικά πάθη καί γήινα φρονήματα. Μέ τόν Ἄβελ ἐξομοιώνεται ὅποιος προσεύχεται μέ ταπείνωση καί καθαρότητα… 39

   ΤΡΟΠΑΡΙΟ Ι΄

Ἡ πλάση καί ἡ ἀνάπλαση τοῦ ἀνθρώπου, ἔργα τῆς ἄπειρης σοφίας τοῦ Θεοῦ… 41

   ΤΡΟΠΑΡΙΟ ΙΑ΄

Πάθη ψυχικά καί πάθη σωματικά. Πῶς μπορεῖ κανείς νά πολεμήσει τούς λογισμούς… 45

   ΤΡΟΠΑΡΙΟ ΙΒ΄

Ὁ Θεός καί οἱ ἄγγελοι δέν χαίρονται μέ τίποτ᾿ ἄλλο τόσο, ὅσο μέ τήν ὁλόψυχη μετάνοια ἑνός ἁμαρτωλοῦ ἀνθρώπου… 47

   ΤΡΟΠΑΡΙΟ ΙΓ΄

Ἄβυσσος εἶναι τοῦ Θεοῦ τά κρίματα. Ὅποιος ἁμαρτάνει στά νιάτα του, σκοπεύοντας νά μετανοήσει στά γηρατειά του, πεθαίνει συνήθως ἀμετανόητος… 50

   ΤΡΟΠΑΡΙΟ ΙΔ΄

Ἐξαιτίας τῆς δικῆς μας ἀμέλειας κατορθώνουν οἱ δαίμονες νά αἰχμαλωτίζουν τό νοῦ μας… 54

   ΤΡΟΠΑΡΙΟ ΙΕ΄

Ἡ εὐαγγελική παραβολή τοῦ καλοῦ Σαμαρείτη… 57

   ΤΡΟΠΑΡΙΟ ΙΣΤ΄

Τά ἄμωμα ζῶα τῶν ἑβραϊκῶν θυσιῶν προεικόνιζαν τόν Ἰησοῦ Χριστό, πού θυσιάστηκε γιά τήν παγκόσμια ἀπολύτρωση. Ἡ προπατορική ἁμαρτία, βαρύς κλοιός στόν τράχηλο τοῦ ἀνθρώπου, πού τόν ἔσπασε ὁ Κύριος μέ τή σταυρική θυσία Του… 61

   ΤΡΟΠΑΡΙΟ ΙΖ΄

Γιατί ἡ ἁμαρτία λέγεται «κλοιός βαρύς». Ὅποιος δέν φυλάγεται ἀπό τά μικρά ἁμαρτήματα, πέφτει καί στά μεγάλα… 63

   ΤΡΟΠΑΡΙΟ ΙΗ΄

Ἡ ἁμαρτία εἶναι κακό μεγάλο, φορτίο βαρύ καί ἀκαθαρσία σιχαμερή στό Θεό… 66

   ΤΡΟΠΑΡΙΟ ΙΘ΄

Ἡ ὑπερβολική ἀγάπη τοῦ Θεοῦ στόν μετανοημένο ἄνθρωπο. Τά εἴδη τῆς μετάνοιας καί τά εἴδη τῶν ἁμαρτημάτων… 69

   ΤΡΟΠΑΡΙΟ Κ΄

Ὁ Θεός, ὅπως καθόρισε κάποιους φυσικούς νόμους γιά τή διατήρηση τῶν ἄψυχων κτισμάτων Του, ἔτσι καθόρισε ἄλλους νόμους γιά τή διαμονή τῶν ἔμψυχων δημιουργημάτων Του, ἀγγέλων καί ἀνθρώπων, στή θεία μακαριότητα… 72

   ΤΡΟΠΑΡΙΟ ΚΑ΄

Τά χαρίσματα τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Ἡ ἄυλη ψυχή δέν ἱκανοποιεῖται παρά μόνο μέ πνευματική τροφή. Ποιά εἶναι αὐτή… 75

   ΤΡΟΠΑΡΙΟ ΚΒ΄

Γιατί ὁ Κύριος ὀνομάστηκε Ἰησοῦς. Ἡ βαρειά ἁλυσίδα τῆς παγκόσμιας ἀδαμιαίας ἁμαρτίας… 78

   ΤΡΟΠΑΡΙΟ ΚΓ΄

Ἡ μελλοντική φοβερή Κρίση καί ἡ τρομερή καταδίκη ὅσων πεθαίνουν ἀμετανόητοι… 81

   ΤΡΟΠΑΡΙΟ ΚΔ΄

Τό δόγμα τῆς Ἁγίας Τριάδος. Γιατί ὁ Θεός λέγεται ὑπερούσιος. Οἱ τρεῖς θεαρχικές Ὑποστάσεις καί τά ἰδιώματά Τους… 85

   ΤΡΟΠΑΡΙΟ ΚΕ΄

Ἡ Παρθένος Μαρία εἶναι ἀληθινά Θεοτόκος καί ὄχι Χριστοτόκος, ὅπως διακήρυσσε ὁ αἱρεσιάρχης Νεστόριος… 88

ΔΕΥΤΕΡΗ ΩΔΗ

   ΕΙΡΜΟΣ

Οἱ ἅγιοι προφῆτες καί οἱ ἱεροί διδάσκαλοι τῆς Ἐκκλησίας, ἐλέγχοντας τούς ἀμετανόητους ἁμαρτωλούς, ἀπευθύνουν συχνά τό λόγο τους στά ἄψυχα κτίσματα… 93

   ΤΡΟΠΑΡΙΟ Α΄

Ὅσο δοξάζεται ὁ δημιουργός Κύριος, ὅταν τό πλάσμα Του, ὁ ἄνθρωπος, ἐκπληρώνει τόν προορισμό του, ζώντας σύμφωνα μέ τόν θεῖο νόμο, ἄλλο τόσο ἀτιμάζεται ὁ Κύριος, ὅταν ὁ ἄνθρωπος ἀθετεῖ αὐτόν τό νόμο… 96

   ΤΡΟΠΑΡΙΟ Β΄

Τόσο φοβερό κακό εἶναι ἡ ἁμαρτία, ὥστε κι ἐκεῖνος πού τή διαπράττει κατά βάθος τή μισεῖ… 99

   ΤΡΟΠΑΡΙΟ Γ΄

Ἡ βαρύτητα μιᾶς ἁμαρτίας ποικίλει ἀνάλογα μέ τόν ἄνθρωπο, τίς περιστάσεις, τόν τόπο καί τό χρόνο… 101

   ΤΡΟΠΑΡΙΟ Δ΄

Μέ τή δική μας μόνο δύναμη εἶναι ἀδύνατο νά γλυτώσουμε ἀπό τά κύματα τῶν παθῶν καί τῶν θλίψεων, γι᾿ αὐτό ἄς ζητᾶμε μέ θερμή πίστη τή βοήθεια τοῦ Θεοῦ… 104

   ΤΡΟΠΑΡΙΟ Ε΄

Ὁ πνευματικός πρέπει νά δίνει σέ κάθε ἐξομολογούμενο τό κατάλληλο γιά τήν ψυχική του θεραπεία φάρμακο. Τά δάκρυα καί τά εἴδη τους. Ποιά δάκρυα ὠφελοῦν καί ποιά ὄχι… 106

   ΤΡΟΠΑΡΙΟ ΣΤ΄

Ἡ ἀπαλλαγμένη ἀπό τά πάθη καί ντυμένη μέ τή στολή τῆς θείας χάριτος ψυχή εἶναι τό ὡραιότερο καί θαυμαστότερο κτίσμα τοῦ Θεοῦ. Ἡ ἁμαρτωλή καί γυμνωμένη ἀπό τή θεία χάρη ψυχή εἶναι πιό ἀποκρουστική κι ἀπό τούς δαίμονες… 109

   ΤΡΟΠΑΡΙΟ Ζ΄

Ὅ,τι ἔκανε ὁ Ἀδάμ στόν παράδεισο μέ τήν παρακίνηση τοῦ διαβόλου, τό ἴδιο κάνουμε κι ἐμεῖς καθημερινά. Ὡστόσο, ὅταν ἁμαρτάνουμε, ἄς μετανοοῦμε… 112

   ΤΡΟΠΑΡΙΟ Η΄

Ὁ διάβολος πασχίζει ἀκατάπαυστα νά μᾶς γυμνώσει ἀπό τή θεϊκή στολή τοῦ ἁγίου βαπτίσματος καί νά μᾶς ντύσει μέ τόν μιαρό χιτώνα τῆς ἁμαρτίας. Ἐμεῖς ἄς τόν ἐξουδετερώνουμε μέ προσευχή κι ἐξομολόγηση… 115

   ΤΡΟΠΑΡΙΟ Θ΄

Ἡ περίεργη ματιά, ὅταν δέν χαλιναγωγεῖται μέ τόν θεῖο φόβο, ὁδηγεῖ στήν ἁμαρτία… 118

   ΤΡΟΠΑΡΙΟ Ι΄

Ἡ ἁμαρτία ἀπό συναρπαγή καί ἡ ἁμαρτία ἀπό προμελέτη. Ἡ πρώτη θεραπεύεται εὔκολα, ἐνῶ ἡ δεύτερη μέ σκληρό ἀγώνα… 121

   ΤΡΟΠΑΡΙΟ ΙΑ΄

Θρηνολογία τοῦ ἁμαρτωλοῦ πού μετανοεῖ ἀληθινά καί ζητάει ἀπό τό Θεό τή συγχώρηση τῶν ἁμαρτιῶν του… 124

   ΤΡΟΠΑΡΙΟ ΙΒ΄

Ἡ θεοΰφαντη στολή τῆς θείας χάριτος, μέ τήν ὁποία ἦταν ντυμένος ὁ Ἀδάμ πρίν τήν παράβαση, καί ὁ δερμάτινος χιτώνας, μέ τόν ὁποῖο τόν ἔντυσε ὁ Θεός μετά τήν παράβαση… 127

   ΤΡΟΠΑΡΙΟ ΙΓ΄

Ἡ γλυκύτητα τῆς ἁμαρτίας εἶναι φευγαλέα, ἐνῶ ὁ ἔλεγχος τῆς συνειδήσεως εἶναι διαρκής καί βασανίζει τόν ἁμαρτωλό σάν μιά κόλαση πρίν τήν αἰώνια κόλαση… 129

   ΤΡΟΠΑΡΙΟ ΙΔ΄

Ἡ πώληση τοῦ πάγκαλου Ἰωσήφ ἀπό τούς ἀδελφούς του στούς Ἰσμαηλίτες ἐμπόρους, οἱ ὁποῖοι τόν ἔφεραν στήν Αἴγυπτο. Ἀλληγορική προσέγγιση τῆς ἱστορίας… 132

   ΤΡΟΠΑΡΙΟ ΙΕ΄

Θαυμαστή διδασκαλία στό «κατ᾿ εἰκόνα» καί στό «καθ᾿ ὁμοίωσιν»… 136

   ΤΡΟΠΑΡΙΟ ΙΣΤ΄

Ἡ δύναμη καί ἡ ἀδυναμία τῶν δαιμόνων… 139

   ΤΡΟΠΑΡΙΟ ΙΖ΄

Οἱ τρεῖς μεγάλοι ἄρχοντες τοῦ διαβόλου εἶναι οἱ δαίμονες τῆς φιλαργυρίας, τῆς κενοδοξίας καί τῆς γαστριμαργίας. Πῶς μπορεῖ κανείς νά τούς νικήσει… 142

   ΤΡΟΠΑΡΙΟ ΙΗ΄

Ἡ ψυχή εἶναι εἰκόνα τοῦ Θεοῦ καί τό σῶμα εἶναι εἰκόνα τῆς ψυχῆς. Οἱ ἀλλοιώσεις τῆς ψυχῆς ἐπηρεάζουν καί τό σῶμα… 146

   ΤΡΟΠΑΡΙΟ ΙΘ΄

Τί προεικόνιζε ἡ σκηνή τοῦ μαρτυρίου. Στολισμός τοῦ σώματος καί στολισμός τῆς ψυχῆς… 148

   ΤΡΟΠΑΡΙΟ Κ΄

Ὁ πνευματικός νόμος καί ὁ νόμος τῆς ἁμαρτίας… 151

   ΤΡΟΠΑΡΙΟ ΚΑ΄

Ἡ παραβολή τῆς χαμένης δραχμῆς. Ἕνας σοφός τρόπος, πού χρησιμοποιεῖ ἡ ἀγάπη τοῦ Θεοῦ, γιά νά σώζει ὅσους ἔχουν ἀγαθή προαίρεση… 153

   ΤΡΟΠΑΡΙΟ ΚΒ΄

Δύο ρεύσεις συμβαίνουν στό σῶμα μας· ἡ μία μολύνει καί ἡ ἄλλη ἁγιάζει… 156

   ΤΡΟΠΑΡΙΟ ΚΓ΄

Πολλές φορές, μέ παραχώρηση τοῦ Θεοῦ, ἐνάρετοι καί ἅγιοι ἄνθρωποι πέφτουν σέ θανάσιμα ἁμαρτήματα… 159

   ΤΡΟΠΑΡΙΟ ΚΔ΄

Ὠφέλιμη διδαχή γιά τόν τελώνη καί τό Φαρισαῖο… 162

   ΤΡΟΠΑΡΙΟ ΚΕ΄

Πῶς ἀπό τά φυσικά δάκρυα μποροῦμε νά φτάσουμε στά πνευματικά. Γιά νά μᾶς δώσει ὁ Θεός τά οὐράνια δῶρα Του, πρέπει ν᾿ ἀγωνιστοῦμε, ὥστε νά τοῦ δείξουμε τήν καλή μας προαίρεση… 166

   ΤΡΟΠΑΡΙΟ ΚΣΤ΄

Κατανυκτική ἐξομολόγηση στόν Κύριό μας Ἰησοῦ Χριστό… 168

   ΤΡΟΠΑΡΙΟ ΚΖ΄

Γιά ποιό σκοπό ἔπλασε ὁ Θεός τόν ἄνθρωπο. Γιατί οἱ δαίμονες δέν μποροῦν νά μετανοήσουν… 171

   ΤΡΟΠΑΡΙΟ ΚΗ΄

Ἀπό τό φῶς τῶν ἀρετῶν τό σκοτάδι τῆς ὑπερηφάνειας καί ἀπό τό σκοτάδι τῆς ὑπερηφάνειας στό φῶς τῆς ταπεινοφροσύνης. Τό φοβερό ἁμάρτημα τῆς κατακρίσεως… 174

   ΤΡΟΠΑΡΙΟ ΚΘ΄

Μεγάλη εἶναι ἡ βοήθεια τῆς Θεοτόκου σ᾿ ἐκείνους

πού μέ πίστη τήν ἐπικαλοῦνται… 177

   ΑΛΛΟΣ ΕΙΡΜΟΣ ΤΗΣ ΙΔΙΑΣ ΩΔΗΣ

Ἔλεγχος τῶν Ἰουδαίων, ἀλλά καί τῶν χριστιανῶν, πού παραβαίνουν τίς ἐντολές τοῦ Εὐαγγελίου. Ὅσοι χριστιανοί πεθαίνουν ἀμετανόητοι, θά κολαστοῦν βαρύτερα καί ἀπό εἰδωλολάτρες καί ἀπό Ἑβραίους… 179

   ΤΡΟΠΑΡΙΟ Α΄ (Λ΄)

Ἔλεγχος τῆς ἀχαριστίας καί τῆς ἀμετανοησίας μας… 183

   ΤΡΟΠΑΡΙΟ Β΄ (ΛΑ΄)

Ὅπως ὁ Κάιν θανάτωσε τόν ἀδελφό του Ἄβελ, ἔτσι καί ἡ ψυχή θανατώνει τό ἀδελφό της σῶμα μέ τό φθόνο, τό θυμό καί τήν ἐπιθυμία… 188

   ΤΡΟΠΑΡΙΟ Γ΄ (ΛΒ΄)

Ἡ ἐγκράτεια κάνει τόν ἄνθρωπο πολυχρόνιο. Ἡ κακή καί ἡ καλή πανουργία… 191

   ΤΡΟΠΑΡΙΟ Δ΄ (ΛΓ΄)

Ὁ δίκαιος Νῶε, ἡ κιβωτός καί ὁ παγκόσμιος κατακλυσμός. Κάτι παρόμοιο θά συμβεῖ καί σ᾿ ἐμᾶς γιά τήν ἀποστασία μας… 195

   ΤΡΟΠΑΡΙΟ Ε΄ (ΛΔ΄)

Θαυμαστή καί ὠφέλιμη διδασκαλία γιά τόν Λάμεχ. Πῶς ὁ Κάιν ἁμάρτησε ἑφτά φορές στό Θεό καί ὁ Λάμεχ ἑβδομήντα φορές ἑφτά… 199

   ΤΡΟΠΑΡΙΟ ΣΤ΄ (ΛΕ΄)

Τά τρία μέρη τῆς ψυχῆς: λογιστικό, θυμικό καί ἐπιθυμητικό. Πότε ἡ ψυχή εἶναι ὑγιής καί πότε ὄχι… 204

   ΤΡΟΠΑΡΙΟ Ζ΄ (ΛΣΤ΄)

Μεγάλο κακό εἶναι τό νά στηρίζεται κανείς στή δική του γνώση καί δύναμη, καί ὄχι στοῦ Θεοῦ τή σοφία καί πρόνοια… 207

   ΤΡΟΠΑΡΙΟ Η΄ (ΛΖ΄)

Ὁ ἄνθρωπος πού δέν φεύγει μακριά ἀπό τίς αἰτίες τῆς ἁμαρτίας, δέν μπορεῖ νά φυλαχθεῖ ἀπλήγωτος ἀπό τίς προσβολές τοῦ πονηροῦ… 211

   ΤΡΟΠΑΡΙΟ Θ΄ (ΛΗ΄)

Οἱ Σοδομίτες χάθηκαν, γιατί, μολονότι ὁ Θεός ἐπανειλημμένα προσπάθησε νά τούς φέρει σέ μετάνοια, ἔμειναν πεισματικά προσκολλημένοι στήν ἀνομία… 214

   ΤΡΟΠΑΡΙΟ Ι΄ (ΛΘ΄)

Γιά τίς θλίψεις καί τίς συμφορές, πού μᾶς βρίσκουν ἐξαιτίας τῶν ἁμαρτιῶν μας, εἴμαστε αἴτιοι ἐμεῖς καί ὄχι ὁ Θεός… 219

   ΤΡΟΠΑΡΙΟ ΙΑ΄ (Μ΄)

Γιατί ὁ Θεός λέγεται Τριάδα καί γιατί Μονάδα. Μέ τή σάρκωση τοῦ Λόγου, ἄγγελοι καί ἄνθρωποι μποροῦν πιά ν᾿ ἀτενίζουν τήν ὑπέρφωτη θεία δόξα… 222

   ΤΡΟΠΑΡΙΟ ΙΒ΄ (ΜΑ΄)

Ἡ Θεοτόκος Μαρία πρεσβεύει ἀκατάπαυστα γιά μᾶς στό Χριστό καί μᾶς λυτρώνει ἀπό κάθε κίνδυνο, ἄν στηρίζουμε σ᾿ αὐτήν τίς ἐλπίδες μας καί ἄν ἀγωνιζόμαστε γιά τή σωτηρία μας… 225

ΤΡΙΤΗ ΩΔΗ

   ΕΙΡΜΟΣ

Ἡ ἀσάλευτη πέτρα, στήν ὁποία εἶναι θεμελιωμένη ἡ Ἐκκλησία… 229

   ΤΡΟΠΑΡΙΟ Α΄

Οἱ Ἑβραῖοι, ὡς πνευματικά ἀνώριμοι, δέν διδάχθηκαν ξεκάθαρα ἀπό τόν προφήτη Μωυσῆ τό μυστήριο τῆς Ἁγίας Τριάδος… 232

   ΤΡΟΠΑΡΙΟ Β΄

Στήν ἀπομάκρυνση τῶν πονηρῶν λογισμῶν, τοῦ θυμοῦ καί τῆς ἐπιθυμίας συντελεῖ ἡ διαρκής μνήμη τοῦ σταυρικοῦ πάθους τοῦ Χριστοῦ… 234

   ΤΡΟΠΑΡΙΟ Γ΄

Πῶς οἱ δαίμονες μᾶς σπρώχνουν στήν ἁμαρτία… 235

   ΤΡΟΠΑΡΙΟ Δ΄

Ἡ θεραπευτική καί σωτήρια ἐξομολόγηση… 237

   ΤΡΟΠΑΡΙΟ Ε΄

Θά εἶναι ἀναπολόγητος τήν ἡμέρα τῆς Κρίσεως ὅποιος ἀμετανόητα ἁμαρτάνει μετά τή βάπτισή του… 238

   ΤΡΟΠΑΡΙΟ ΣΤ΄

Εἶναι πολλές οἱ συμβολικές ὀνομασίες τοῦ Χριστοῦ… 240

   ΤΡΟΠΑΡΙΟ Ζ΄

Τά ἴδια πράγματα ἄλλους εὐφραίνουν καί ἄλλους πικραίνουν· ἔτσι καί ὁ Κύριος γι᾿ ἄλλους εἶναι γλυκύς καί γι᾿ ἄλλους πικρός… 241

   ΤΡΟΠΑΡΙΟ Η΄

Οἱ ὀνομασίες τῶν κτισμάτων καί οἱ ὀνομασίες τοῦ Θεοῦ. Τά εἴδη τῆς πλάνης… 245

   ΤΡΟΠΑΡΙΟ Θ΄

Ἡ Θεοτόκος ἔφερε στήν ἀνθρωπότητα τήν αἰώνια χαρά καί εὐλογία. Προτυπώσεις καί προεικονίσεις τῆς ἀειπαρθενίας της… 247

   ΑΛΛΟΣ ΕΙΡΜΟΣ ΤΗΣ ΙΔΙΑΣ ΩΔΗΣ

Τά πνευματικά κλειδιά τῆς κατανοήσεως τῆς Ἁγίας Γραφῆς τ᾿ ἀποκτοῦμε μέ θερμή προσευχή. Οἱ ἐντολές τοῦ Θεοῦ ἀποβλέπουν ὄχι τόσο στή δική Του τιμή καί δόξα, ὅσο στή δική μας ἀσφάλεια καί σωτηρία… 250

   ΤΡΟΠΑΡΙΟ Α΄ (Ι΄)

Πηγή τοῦ θανάτου εἶναι ὁ διάβολος. Οἱ δαίμονες χωρίς τήν ἄδεια τοῦ Θεοῦ δέν μποροῦν νά βλάψουν κανέναν πιστό ἄνθρωπο… 255

   ΤΡΟΠΑΡΙΟ Β΄ (ΙΑ΄)

Ἡ σφοδρότητα τοῦ πολέμου τῆς σάρκας. Οἱ κληρικοί, πού ἀσκοῦν ποιμαντικό ἔργο, σκεπάζονται ἀόρατα ἀπό τή θεία δύναμη, γιά νά μήν ἀπαξιώνεται τό πάνσεπτο ἀξίωμα τῆς ἱερωσύνης… 258

   ΤΡΟΠΑΡΙΟ Γ΄ (ΙΒ΄)

Ὁ βαρύτερος ἤ ἐλαφρότερος κολασμός τῶν ἁμαρτωλῶν ἐξαρτᾶται ἀπό πολλούς παράγοντες, τούς ὁποίους συνεκτιμᾶ ὁ κριτής Κύριος… 261

   ΤΡΟΠΑΡΙΟ Δ΄ (ΙΓ΄)

Ἡ ἀσέβεια τοῦ Χάμ καί ἡ συνέπειά της. Ὀφείλουμε νά σεβόμαστε τούς γονεῖς καί τούς ἀδελφούς μας, σαρκικούς καί πνευματικούς. Δέν πρέπει ν᾿ ἀποκαλύπτουμε καί νά διαλαλοῦμε τίς ἁμαρτίες τῶν συνανθρώπων μας… 263

   ΤΡΟΠΑΡΙΟ Ε΄ (ΙΔ΄)

Ἡ ἀνθρώπινη αὐτεξουσιότητα. Ἡ δικαιοσύνη τοῦ Θεοῦ ἐκδηλώνεται πάντα σύμφωνα μέ τήν προαίρεση τοῦ ἀνθρώπου… 266

   ΤΡΟΠΑΡΙΟ ΣΤ΄ (ΙΕ΄)

Ὅπως ὁ δίκαιος Ἀβραάμ ἄφησε τή Χαρράν καί ἦρθε στή Χαναάν, τή γῆ τῆς ἐπαγγελίας, ἔτσι κι ἐμεῖς ἄς ἀφήσουμε τή νοητή Χαρράν τῶν παθῶν καί ἄς ἔρθουμε στή χώρα τῆς ζωῆς καί τῆς ἀφθαρσίας… 268

   ΤΡΟΠΑΡΙΟ Ζ΄ (ΙΣΤ΄)

Ἡ ἀγαθή προαίρεση εἶναι προϋπόθεση τῆς ἀποκτήσεως τῶν ἁγιοπνευματικῶν χαρισμάτων, μέ τά ὁποῖα ὁ ἄνθρωπος φτάνει ὥς τήν τελειότητα… 272

   ΤΡΟΠΑΡΙΟ Η΄ (ΙΖ΄)

Ἡ φιλοξενία τοῦ Ἀβραάμ… 275

   ΤΡΟΠΑΡΙΟ Θ΄ (ΙΗ΄)

Ἡ πίστη τοῦ Ἀβραάμ καί ἡ ὑπακοή τοῦ Ἰσαάκ. Ἡ θυσία τοῦ Ἰσαάκ ὡς προτύπωση τῆς θυσίας τοῦ Χριστοῦ. Ὁ φιλάνθρωπος Θεός περισσότερο θέλει νά εὐεργετοῦμε τόν πλησίον παρά νά τιμᾶμε Ἐκεῖνον… 277

   ΤΡΟΠΑΡΙΟ Ι΄ (ΙΘ΄)

Ἄγαρ καί Ἰσμαήλ. Καρπός σαρκικῆς ἐπιθυμίας, ὅπως ὁ Ἰσμαήλ, εἶναι ὁ ἀβάπτιστος ἄνθρωπος· ὅταν, ὅμως, βαπτιστεῖ, γίνεται γιός τῆς ἐπαγγελίας, ὅπως ὁ Ἰσαάκ… 282

   ΤΡΟΠΑΡΙΟ ΙΑ΄ (Κ΄)

Ἡ δουλεία ἁπλώθηκε στήν ἀνθρωπότητα μετά τόν κατακλυσμό. Ἡ ἀνθρώπινη κακία μπορεῖ νά ξεπεράσει καί τή δαιμονική… 286

   ΤΡΟΠΑΡΙΟ ΙΒ΄ (ΚΑ΄)

Ἰσαάκ, Ἡσαῦ καί Ἰακώβ. Ἡ πανύψηλη σκάλα, πού εἶδε στόν ὕπνο του ὁ Ἰακώβ, καί ὁ συμβολισμός της… 289

   ΤΡΟΠΑΡΙΟ ΙΓ΄ (ΚΒ΄)

Ἡ ἱστορία τοῦ Μελχισεδέκ, τύπου τοῦ Χριστοῦ… 296

   ΤΡΟΠΑΡΙΟ ΙΔ΄ (ΚΓ΄)

Ἱκεσία τοῦ Ἀβραάμ γιά τή σωτηρία τῶν Σοδόμων. Τό πάθημα τῆς γυναίκας τοῦ Λώτ… 301

   ΤΡΟΠΑΡΙΟ ΙΕ΄ (ΚΔ΄)

Ὠφέλιμα διδάγματα ἀπό τήν καταστροφή τῶν Σοδόμων… 304

   ΤΡΟΠΑΡΙΟ ΙΣΤ΄ (ΚΕ΄)

Σ᾿ αὐτή τή ζωή βρίσκεται τό θεῖο ἔλεος, ἐνῶ στήν ἄλλη ἡ δίκαιη ἀνταπόδοση… 306

   ΤΡΟΠΑΡΙΟ ΙΖ΄ (ΚΣΤ΄)

Πῶς νά προσευχόμαστε στόν Κύριο… 309

   ΤΡΟΠΑΡΙΟ ΙΗ΄ (ΚΖ΄)

Ὅλα τά κτιστά εἶναι σύνθετα. Μόνο ἡ ὑπερούσια φύση τοῦ Τριαδικοῦ Θεοῦ εἶναι ἁπλή… 313

   ΤΡΟΠΑΡΙΟ ΙΘ΄ (ΚΗ΄)

Ὁ διάβολος δέν μετανοεῖ. Τό μυστήριο τῆς σαρκώσεως τοῦ Θεοῦ Λόγου ἀπό τήν Παρθένο Μαρία… 316